بررسی نقش طاووس در بافته های ایران دوره اسلامی تا پایان قاجار

پایان نامه
چکیده

با نگاهی گذرا به آثار تاریخی،ادبی وهنری ایران در می یابیم که جایگاه پرندگان در افسانه ها و داستان های آن بسیار پررنگ است و حتی در روایات ،اعتقادات، باورهای قومی ومذهبی نیز به اشکال مختلف به آن پرداخته شده است. در بعضی موارد این گونه نقوش علاوه بر جنبه تزیینی، احتمالاً حاوی معانی و مفاهیم دیگری نیز می باشند،طاووس از جمله پرندگانی است که حاوی ویژگی های خاصی است که آن را از بعضی گونه های دیگر پرندگان متمایز می کند.این پژوهش به دنبال آن است تا با شناخت نقش طاووس در آثار و به ویژه بافته های دوره اسلامی نظیر زیرانداز، پارچه و رودوزی ها به مثابه تزیین ،جایگاه آن را از نظر شکل ظاهری و معنی و مفهوم کارکردهای آن را در طول دوره اسلامی تا پایان قاجار در ایران بررسی نماید. روش تحقیق برای دستیابی به این هدف،توصیفی است که با مطالعه کتابخانه ای و شناسایی نمونه های موجود در موزه ها، مجموعه ها و مشاهده تصاویر نمونه های آثار و مکتوبات صورت می پذیرد.آنچه از نتیجه این پژوهش بدست می آید چنین پنداشته می شود که طاووس همواره یکی از زیباترین نوع پرندگان شناخته شده و استفاده از آن بر زیبایی اشیاء و آثار می افزوده است تا جایی که گاه زیبایی آن ها را به طاووس نسبت می داده اند.از آغاز اسلام تا کنون نقش طاووس در بسیاری از آثار دوره های مختلف تاریخی جلوه گر شده است که بیش از همه می توان تنوع کاربرد آن را بر روی بافته ها مشاهده کرد.این پرنده در فرهنگ اسلامی ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است و نقش آن در آثار هنری اوایل دوره اسلامی بازتاب دارد. در آغاز نشان آسمان پر ستاره و سپس تزیینی و تجملی معنی یافته است.در دوره های صفوی و قاجار،نقش طاووس یکی از نشانه های فضای بهشتی به شمار می رود و نمایی از بهشت را تداعی می کند.از نظر ویژگی های ظاهری نیز در طول دوره اسلامی در ایران،تغییراتی از نظر ظاهر، شکل و فرم، ترکیب بندی داشته است به طوری که به اشکال انتزاعی و طبیعی وجنبه های نمادین یا تزیینی مطرح شده و در قالب های تک نگاره، ریتمیک، دارای تقارن محوری و یا مرکزی به کار رفته است و بیشتر آن ها از پهلو(نیم رخ)و با دنباله گشوده رو به بالا مشاهده می شوند. واژگان کلیدی: طاووس، بافته های دوره اسلامی ،هنر اسلامی،تزئین ،نماد.

منابع مشابه

بررسی نقش و فرم در انگشتری های دوره اسلامی ایران تا پایان دوره قاجار

یکی از شاخه های پر کاربرد هنر فلزکاری پیش از اسلام و همچنین در دوره اسلامی، ساخت و تولید زیورآلات است. از اوایل اسلام تا دوره قاجار تغییرات زیادی در زمینه جنس، فرم و نقوش انگشتری ها حاصل شد. اما تداوم استفاده از برخی نقوش و فرم های خاص در تزیین این انگشتری ها گویای وجود روح و اصالتی است که به نوعی از فرهنگ ایرانی – اسلامی نشأت گرفته و آنها را از انگشتری های ساخته شده مشابه در همین برهه زمانی در...

15 صفحه اول

بررسی عملکرد مخرب فرقه ضاله بهائیت در تضعیف ایران دوره قاجار و عثمانی تا پایان فروپاشی

قدرت­های استعماری به طرق مختلف دنبال منافع و اهداف خود در کشورهای ضعیف بودند. از آنجا که مسئله دین و مذهب به عنوان سدی محکم در مقابل اهداف بیگانگان قرار داشت؛ لذا شیوه فرقه سازی را در جهت تضعیف دولت­ها به کار بردند. آنان فرقه بابیت یکی از          شاخه­های فرقه شیخیه را توسط محمدعلی باب در ایران دوره قاجاریه به وجود آوردند. پس از مرگ محمدعلی، پیروان او مسبب شکل­گیری مشکلاتی در ایران می­شوند از ...

متن کامل

آسیب شناسی آموزش تاریخ در نظام تعلیم و تربیت ایران «بررسی موردی: عصر قاجار تا پایان دوره رضاشاه»

تاریخ در شمار پیچیده‌ترین رشته‌های علوم انسانی است که امروزه ایجاد تحوّل در آنها مدّنظر قرار دارد. در این پژوهش با هدف آسیب‌شناسی درس تاریخ، به اسناد، روزنامه‌های قدیمی و کتاب‌های درسی تاریخ مراجعه گردیده و به روش «اسنادی» و «توصیف تاریخی» تلاش شده تا مسایل آسیب‌زای آموزش این رشته ریشه‌یابی گردد. جامعۀ آماری پژوهش تمامی کتاب‌های درسی از آغاز تا پایان دورۀ رضاشاه است که پژوهشگر در یک تحقیق آکادمی...

متن کامل

بررسی خط نوشته های منسوجات ایرانی از دوره ی اسلامی تا پایان دوره قاجار

در هر سرزمینی هنرهای کاربردی آن، ابزاری مهم برای انتقال هنر و فرهنگ آن دوره و سرزمین بوده است. در واقع سنت¬های تصویری و مفهومی به صورت کاربردی به نمایش گذاشته می¬شوند. خط و نوشته یکی از والاترین شاخصه¬های هنر دوره اسلامی است،که در طی زمان¬های مختلف بر روی سفال¬ها، منسوجات، قالی¬ها و ... به کار برده می¬شده است. این پژوهش بر این راستاست که جایگاه خط نوشته در منسوجات باقی مانده از آغاز اسلام تا پا...

مصادره اموال کارگزاران حکومتی در ایران دوره اسلامی تا پایان صفویان

در سنت اسلامی، مصادره اموال صاحب‌منصبان متخلف، دست‌کم از زمان خلیفه دوم چونان تنبیهی اداری به­کار گرفته می‌شده است، این شیوه با وجود چنین کارکردی، به­سرعت به یکی از راه­های کسب درآمد در دولت­های مسلمان بدل شد. در پژوهش حاضر ضمن بررسی تحولات مفهوم مصادره، حوزه کاربردی این اصطلاح، به­ویژه در محدوده قلمرو دولت­های حاکم بر ایران تا پایان عصر صفوی بررسی شده است. نویسندگان کوشیده­اند از میان گزارش­ها...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023